Luangpor Paisal Visalo‘s Podcast (ธรรมะ จาก หลวงพ่อไพศาล วิสาโล)

25660408pm--ใช้ชีวิตให้ง่ายขึ้น

8 เม.ย. 66 - ใช้ชีวิตให้ง่ายขึ้น : แต่ถ้าเรากลับมาตั้งสติให้ดี หันมาใคร่ครวญว่าอะไรคือสิ่งสำคัญของชีวิต รู้จักลำดับความสำคัญของสิ่งต่างๆในชีวิตให้มันถูกต้อง แล้วก็ไม่หลงไหลไปตามกระแสนิยม เรียกร้องจากชีวิตให้น้อยลง มีความพอใจในสิ่งที่มี ยินดีในสิ่งที่ได้ ทั้งหมดนี้เรียกรวมๆว่าธรรมะนั่นเอง ชีวิตจะอยู่ง่ายขึ้นถ้าเรามีธรรมะมากขึ้น เอาแค่ว่ามีสติให้มากขึ้นแค่ประการเดียว มันก็ช่วยลดปัญหามากมายที่รุมเร้าผู้คนในเวลานี้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการงาน รวมไปถึงเรื่องของสุขภาพ เรื่องของความสัมพันธ์ที่ร้าวฉาน ยิ่งโลกมันหมุนเร็วขึ้น ชีวิตมีความสะดวกสบายมากขึ้น เทคโนโลยีมันเร็วและแรงมากขึ้น ยิ่งต้องมีสติให้มากขึ้น

ใครที่จับประเด็นนี้ได้ ก็จะอยู่ในโลกนี้ได้ด้วยความสุขความสงบมากขึ้น ปล่อยให้ผู้คนที่หลงใหลในความสุขชั่วคราวในความหรูหราฟู่ฟ้า วิ่งแข่งขันห้ำหั่นกันไป แต่ว่าเราก็สามารถที่จะอยู่ได้อย่างสงบ ถ้าเพียงแต่รู้จักรักษาใจไม่ให้หวั่นไหวไปกับสิ่งล่อเร้าเย้ายวนหรือว่าสิ่งยั่วยุจากภายนอก แต่นั่นก็ต้องหมายความว่าเราต้องให้เวลากับการฝึกใจให้มีสติมากขึ้น เพียงแค่หันมาดูแลใจให้มีสติมากขึ้น มันก็ช่วยทำให้ความทุกข์เล็กๆน้อยๆในชีวิตที่คอยมารบกวนจิตใจ มันรบกวนเราน้อยลง

 

และต่อไปพอเรามีสติและมีปัญญามากขึ้น ถึงเวลาเจอเหตุการณ์ใหญ่ๆ ความสูญเสียคนรัก ของรัก การประสบกับสิ่งที่ไม่รัก เราก็สามารถที่จะก้าวข้ามผ่านพ้นไปได้ แล้วพอถึงตอนนั้นเราก็จะขอบคุณที่เราเลือกเส้นทางของการครองสติให้มั่นและก็รู้จักมีความสันโดษในสิ่งเสพ พอใจในสิ่งที่มี ยินดีในสิ่งได้ ไม่เรียกร้องคาดหวังจากชีวิตมากเกินไป

25660407pm--พบสุขโดยไม่ต้องตามหา

7 เม.ย. 66 - พบสุขโดยไม่ต้องตามหา : บางคนคิดดี แต่ไม่อยากจะทำอย่างที่คิด เพราะว่าความเกียจคร้าน หรือว่าความเบื่อหน่าย ความเฉื่อยเนือยยังมีกำลัง แต่เมื่อใดก็ตามที่เอาชนะความเกียจคร้าน เอาชนะความเบื่อหน่าย เฉื่อยเนือยได้ แม้คนที่รู้ว่าปลูกต้นไม้มันดีนะ ปลูกไม้ดอกดีนะ จะทำให้ผีเสื้อมาที่บ้านเรา รู้ว่าดีแต่ไม่ทำ เพราะไม่มีเรี่ยวไม่มีแรง หรือเบื่อเซ็ง คนที่จิตใจห่อเหี่ยว จมอยู่ในความทุกข์ก็เป็นลักษณะแบบนี้แหละ ซึ่งก็น่าเห็นใจ แต่ถ้าเขาพยายามที่จะลุกขึ้นมาปลูกต้นไม้ ปลูกไม้ดอก แล้วก็รดน้ำ ไม่นานผีเสื้อก็จะมา

คนที่ไม่รู้ว่าจะอยู่ไปทำไม หรือไม่มีจุดหมายในการดำเนินชีวิต ทั้งไม่รู้ว่ามันต้องหาจุดหมายให้กับชีวิต แต่ว่าถ้าไม่ลงมือทำ ก็จะจมอยู่ในความห่อเหี่ยว แล้วดำดิ่งอยู่ในความทุกข์ สุดท้ายก็อาจจะทำในสิ่งที่เกินเลยไปได้ แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่ลุกขึ้นมาทำสิ่งดีๆ ทำชีวิตให้มีคุณค่า สร้างประโยชน์ให้กับผู้อื่นหรือส่วนรวม ความรู้สึกมีชีวิตชีวาก็จะเกิดขึ้นทันที แล้วก็จะไม่มีคำถามว่าอยู่ไปทำไม เพราะมันพบคำตอบแล้ว

25660329pm--สิ่งที่พ่วงมากับความสุข

29 มี.ค. 66 - สิ่งที่พ่วงมากับความสุข : เมื่อเราฝึกปล่อยฝึกวางได้ มันก็ทำให้เรามีความพร้อมในการที่จะรับมือกับความสูญเสียสิ่งที่รัก หรือของรักของหวง เวลาสิ่งเหล่านั้นอยู่กับเรา เราก็มีความสุข แต่เราไม่เพลิดเพลินหลงใหล แต่พอสิ่งเหล่านั้นสูญสลายหายไป เราก็ไม่ทุกข์ อันนี้เรียกว่ามีความสุขได้โดยไม่ทุกข์ เหมือนกับกินปลา แต่ก้างมันไม่ตำคอ

แต่ทั้งหมดนี้มันจะต้องใส่ใจในเวลาที่เรามีความสุข ไม่ว่าสุขเพราะสุขภาพดี สุขเพราะมีงานมีการ สุขเพราะมีคนรักแวดล้อม ในขณะที่เรามีความสุขก็อย่าเพลินกับมันจนลืมฝึกตน มันเป็นโอกาสสำหรับการฝึกตน ฝึกจิตฝึกใจให้รู้จักปล่อยรู้จักวาง เริ่มต้นจากการที่หมั่นพิจารณา “มันไม่เที่ยงนะ มันไม่แน่นอน สิ่งที่มีอยู่วันนี้มันก็จะต้องสูญหายไป” อย่าไปรำคาญ อย่าไปมองข้ามว่ามันไม่สำคัญ ถ้าเราทำอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ฝึกไปสม่ำเสมอ ถึงเวลาเจอความผันผวนแปรปรวน เราก็จะรับมือกับมันได้ เราก็จะไม่ทุกข์ หรือทุกข์น้อย

 

แต่คนจำนวนมากพอมีความสุข ก็มักจะเพลิดเพลินหลงใหลในความสุข แล้วก็ไม่คิดที่จะฝึกตน บางทีครูบาอาจารย์ก็พูดก็สอน แต่ไม่อยากจะคิด เพราะฉันมีความสุขอยู่แล้ว คนเวลามีความสุขมันไม่ค่อยสนใจธรรมะ มาสนใจธรรมะก็ตอนที่มีความทุกข์แล้ว แต่ถึงตอนนั้นก็อาจจะสายไป เพราะความทุกข์มันรุมกระหน่ำซ้ำเติมจนกระทั่งโงหัวไม่ขึ้น นึกถึงธรรมะข้อไหนมันก็เอามาใช้ไม่ได้ เพราะใจมันไม่ไป อันนี้ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นกับผู้คนจำนวนมาก อันนี้เพราะประมาทมัวเมาในความสุข

 

ฉะนั้น ตระหนักอยู่เสมอ เตือนใจอยู่เสมอว่า ความสุขที่เรามีเนี่ยมันมีความทุกข์พ่วงมาด้วยเสมอ มันเป็นแพ็กเกจเดียวกัน เตือนใจตัวเองอยู่เสมอ มันจะได้ไม่หลงเพลินในความสุขมาก

25660326pm--ใช้ชีวิตให้มีคุณค่า

26 มี.ค. 66 - ใช้ชีวิตให้มีคุณค่า : แต่ถ้าเป้าหมายของเราสูงกว่านั้น ก็ยิ่งทำให้มีชีวิตชีวาขึ้นมา ฉะนั้นคนเราถ้ารู้จักกำหนดเป้าหมายชีวิตที่มีคุณค่า เช่น การทำประโยชน์ให้กับเพื่อนมนุษย์ รวมทั้งการฝึกจิตให้เข้าถึงความสงบอันประเสริฐ อย่างที่ท่านอาจารย์พุทธทาสบอกว่า ชีวิตที่ประเสริฐ ชีวิตที่ดี คือชีวิตที่สงบเย็นและเป็นประโยชน์

ถ้าเรามีเป้าที่จะบรรลุถึงความสงบเย็น แล้วมุ่งทำให้เกิดประโยชน์กับผู้อื่น ก็ยิ่งทำให้ชีวิตมีความหมายขึ้นมา ไม่รู้สึกหงอยเหงา ไม่รู้สึกว่างเปล่า พอได้ทำแล้วก็มีความสุข พอมีความสุขแล้วพอถึงเวลาที่จะต้องลาจากโลกนี้ไป อย่างน้อยก็รู้สึกภาคภูมิใจในชีวิตที่ผ่านมา

 

ยิ่งถ้าหากรู้ว่าจะต้องตาย เราก็ฝึกจิตเอาไว้ในการที่จะรับมือกับความตาย ซึ่งได้แก่รับมือกับทุกขเวทนาที่จะเกิดขึ้นเพราะความเจ็บป่วย หรือรับมือจากความสูญเสียพลัดพรากของรักของหวง ยิ่งถ้าฝึกให้รู้จักปล่อยวาง มันก็ช่วยทำให้ไม่เพียงแต่ชีวิตมีคุณค่า ถึงเวลาจะตายก็ตายอย่างสงบ ไม่ทุกข์ทรมาน

 

คนเราสามารถจะทำได้ ถ้าเรามีสติใคร่ครวญชีวิต ไม่ใช่อยู่ไปวันๆ เพราะไม่อย่างนั้นถ้าเราเผลอ เราก็คงมีชีวิตไม่ต่างจากเป็ดเหล่านั้น ถึงแม้ว่ามันจะเป็นระเบียบเรียบร้อย แต่ว่ามันเป็นการใช้ชีวิตแบบที่ไม่รู้เลยว่า อะไรคือจุดหมายปลายทางของชีวิต แต่พอปลายทางมาถึงก็ทุกข์ทรมาน

25660325pm--ถามถูกก็หลุดจากทุกข์ได้

25 มี.ค. 66 - ถามถูกก็หลุดจากทุกข์ได้ : ถ้าเราเป็นนักปฏิบัติที่รู้จักมองตน เราก็จะถามว่า แล้วฉันล่ะเข้าใจเขาแล้วหรือ ถ้าเราหันมาถามแบบนี้บ้าง มันจะได้คำตอบเลย คำตอบคือว่า ต้องมาจัดการที่ใจของเรา เพราะสุขหรือทุกข์ก็อยู่ที่ใจของเรา

เพราะฉะนั้นอย่ามัวไปหาคำตอบอยู่กับคนอื่น หรือว่าอย่ามัวตั้งคำถามผิด ตั้งคำถามให้ถูก แล้วเราก็จะพบคำตอบหรือทางออก ซึ่งที่แท้ก็อยู่ที่ใจของเรานั่นแหละ

 

ท่านติชนัทฮันห์ ท่านเขียนประโยคสั้นๆ ประโยคหนึ่ง น่าสนใจมาก เป็นภาษาอังกฤษว่า Way out is in ทางออกอยู่ที่ข้างใน ทางออกอยู่ที่ข้างใน ในอะไร ในใจเรา

 

ทางออกจากทุกข์ ทางออกจากปัญหา อยู่ที่ใจเรา ไม่ใช่อยู่ที่ข้างนอก ถ้าเราถามไม่ถูกถามไม่เป็น ก็จะเห็นแต่มองแต่หาทางออกจากภายนอก แต่ถ้าถามถูกก็จะพบว่า ทางออกอยู่ที่ใจเรานั่นแหละ

25660324pm--รักษาใจไม่ให้หวั่นไหวในโลกธรรม

24 มี.ค. 66 - รักษาใจไม่ให้หวั่นไหวในโลกธรรม : พระพุทธเจ้าได้ตรัสเตือนพระนันทิยะ ตรัสสอนพระนันทิยะว่า ผลแห่งความดี ย่อมเป็นพิษแก่ผู้ที่ไม่พิจารณา แล้วหลงใหลเพลิดเพลิน จนประมาทมัวเมา ผลแห่งความดีคืออะไร ก็คือลาภสักการะ ทำความดีแล้วบางทีมีลาภสักการะตามมา แต่ว่านั่นเป็นโทษ ถ้าไปยึดติด เพราะไม่พิจารณา หรือไม่มีสติ มันก็ทำให้เราเป็นทุกข์ได้ง่าย เพราะพอติดในลาภสักการะะ พอต่อไปไม่ได้ลาภสักการะ ไม่ได้รับคำชื่นชมสรรเสริญก็มีความทุกข์

แต่ถ้าเกิดว่าเรามีสติมีปัญญา ทำความดีแล้วไม่ได้สนใจลาภสักการะ หรือถึงมีถึงเกิดขึ้น เราก็ไม่ยึดติด เพราะใจไม่ได้แสวงหาตั้งแต่ต้น มันก็ยากที่จะตกเป็นทาสของโลกธรรมได้

 

ฉะนั้น การที่เราพยายามฝึกจิตให้มีความมั่นคง ไม่หวั่นไหวในโลกธรรม ไม่ว่าจะฝ่ายบวกฝ่ายลบนั่น เป็นสิ่งสำคัญมากเลย ที่จะช่วยทำให้เรามีจิตใจที่ปกติ แล้วก็มีความสุขได้ง่าย แต่ถ้าหากว่าเรายังหวั่นไหวในโลกธรรม ใครตำหนิ หรือใครมองเราในทางลบ ก็เป็นทุกข์ ใครชื่นชมก็ปลื้มอกปลื้มใจ แบบนี้ก็เรียกว่ายังตกเป็นทาสของโลกธรรมได้ง่าย แล้วที่จริงก็แสดงว่ายังเป็นตกเป็นทาสของอัตตาตัวตน ซึ่งยากจะทำให้เราเป็นอิสระได้

25660323pm--พลังแห่งศรัทธา

23 มี.ค. 66 - พลังแห่งศรัทธา : พุทธภาษิตที่เราคุ้นเคยก็คือว่า ตนนั้นเป็นที่พึ่งแห่งตน แต่ที่จริงแล้วพระพุทธเจ้ายังตรัสต่อไปว่า บุคคลที่ฝึกตนดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งที่หาได้ยาก ถ้าเราฝึกตนไว้อย่างดี เราก็ย่อมได้ที่พึ่ง แล้วเราจะฝึกตนได้ เราก็ต้องมีศรัทธาในความเพียร ศรัทธาในคุณธรรมต่างๆ เราจึงจะมั่นใจได้ว่าเรามีตนเป็นที่พึ่งได้ แล้วพอมีตนเป็นที่พึ่งแล้ว ก็ยิ่งศรัทธาในตนมากขึ้น จะไม่หวั่นไหวไปกับอุปสรรค ความยากลำบาก หรือแม้กระทั่งสายตาคนรอบข้าง

เขาจะไม่ชอบเรา เขาจะไม่ได้ชื่นชมเรา เขาจะนินทาเรา ก็ไม่ได้หวั่นไหว เพราะจิตใจมั่นคงอยู่ในคุณธรรม หรือว่าจิตใจไม่ได้หวั่นไหวไปกับโลกธรรม ไม่ว่าโลกธรรมฝ่ายบวกหรือฝ่ายลบ ก็สามารถที่จะรักษาตน รักษาใจให้เป็นปกติมั่นคงได้ ทั้งหมดนี้ก็เกิดขึ้นจากศรัทธาที่มีอย่างถูกต้อง พระพุทธเจ้ายังตรัสว่าศรัทธานี่ก็เป็นพลัง หรือพละอย่างหนึ่งในพละ 5 ศรัทธาเป็นหนึ่งของพละหรือกำลัง ที่จะทำให้เรามีความสามารถในการเอาชนะอุปสรรค และความทุกข์ทั้งปวงได้

25660322pm--ตัดไฟก่อนเผาไหม้ใจ

22 มี.ค. 66 - ตัดไฟก่อนเผาไหม้ใจ : แต่ที่จริงแล้ว มันไม่ใช่เพราะคนอื่นเป็นเหตุแห่งความทุกข์ของเรา ที่จริงมันมีคำพูดว่า ตบมือข้างเดียวไม่ดัง ก็หมายความว่า ความทุกข์ที่กำลังเผาลนจิตใจเรา ด้วยความโกรธความแค้น มันก็มีสาเหตุไม่ใช่จากคนอื่น หรือคนภายนอกอย่างเดียว หรือคนใกล้ตัวอย่างเดียว มันเกิดจากการที่ใจของเราวางไว้ผิดด้วย ถ้าใจเราวางไว้ไม่ถูกต้อง มันก็เท่ากับเป็นการซ้ำเติมความทุกข์ให้กับตัวเอง เป็นการเผาลนจิตใจ

โดยเฉพาะการที่เราไม่รู้เท่าทันความคิดที่มันเกิดจากการปรุงแต่งของโทสะ แล้วปล่อยให้มันลุกลามไปจนกระทั่งสุดท้ายมันก็ครอบงำใจ จนกระทั่งบังคับให้เราต้องลงมือทำร้ายคนที่เราคิดว่าเป็นตัวการแห่งความทุกข์ ทั้งที่คนนั้นก็อาจจะเป็นคนใกล้ตัวเรา หรือเป็นพ่อเป็นแม่ เป็นผัวเป็นเมีย บางทีเป็นลูกก็ได้

 

ฉะนั้น ขึ้นชื่อว่าโทสะแล้ว เราวางใจมันไม่ได้เลย เราห้ามมันไม่ได้ ห้ามมันไม่ให้เกิดขึ้นได้ยากเพราะเราเป็นปุถุชน แต่อย่างน้อยต้องรู้เท่าทันมัน โดยเฉพาะพอมันปรุงแต่งความคิดว่า “ถ้าเขาหายไปจากชีวิตของฉันได้ จะดีไม่น้อย” พอคิดแบบนี้เข้า ต้องระวังแล้ว มันจะพาเราเข้ารกเข้าพงไปเรื่อยๆ กว่าจะรู้ตัว เราก็ทำในสิ่งที่ต้องเสียใจในภายหลัง

25660321pm--อยากพ้นทุกข์ ต้องไม่กลัวทุกข์

21 มี.ค. 66 - อยากพ้นทุกข์ ต้องไม่กลัวทุกข์ : แต่ที่จริงแล้ว มันไม่ใช่เพราะคนอื่นเป็นเหตุแห่งความทุกข์ของเรา ที่จริงมันมีคำพูดว่า ตบมือข้างเดียวไม่ดัง ก็หมายความว่า ความทุกข์ที่กำลังเผาลนจิตใจเรา ด้วยความโกรธความแค้น มันก็มีสาเหตุไม่ใช่จากคนอื่น หรือคนภายนอกอย่างเดียว หรือคนใกล้ตัวอย่างเดียว มันเกิดจากการที่ใจของเราวางไว้ผิดด้วย ถ้าใจเราวางไว้ไม่ถูกต้อง มันก็เท่ากับเป็นการซ้ำเติมความทุกข์ให้กับตัวเอง เป็นการเผาลนจิตใจ

โดยเฉพาะการที่เราไม่รู้เท่าทันความคิดที่มันเกิดจากการปรุงแต่งของโทสะ แล้วปล่อยให้มันลุกลามไปจนกระทั่งสุดท้ายมันก็ครอบงำใจ จนกระทั่งบังคับให้เราต้องลงมือทำร้ายคนที่เราคิดว่าเป็นตัวการแห่งความทุกข์ ทั้งที่คนนั้นก็อาจจะเป็นคนใกล้ตัวเรา หรือเป็นพ่อเป็นแม่ เป็นผัวเป็นเมีย บางทีเป็นลูกก็ได้

 

ฉะนั้น ขึ้นชื่อว่าโทสะแล้ว เราวางใจมันไม่ได้เลย เราห้ามมันไม่ได้ ห้ามมันไม่ให้เกิดขึ้นได้ยากเพราะเราเป็นปุถุชน แต่อย่างน้อยต้องรู้เท่าทันมัน โดยเฉพาะพอมันปรุงแต่งความคิดว่า “ถ้าเขาหายไปจากชีวิตของฉันได้ จะดีไม่น้อย” พอคิดแบบนี้เข้า ต้องระวังแล้ว มันจะพาเราเข้ารกเข้าพงไปเรื่อยๆ กว่าจะรู้ตัว เราก็ทำในสิ่งที่ต้องเสียใจในภายหลัง

25660315pm--ทำไมหมอและพยาบาลควรเรียนรู้เรื่องความตาย

15 มี.ค. 66 - ทำไมหมอและพยาบาลควรเรียนรู้เรื่องความตาย