Luangpor Paisal Visalo‘s Podcast (ธรรมะ จาก หลวงพ่อไพศาล วิสาโล)

25650830pm-อุบายละกิเลส

30 ส.ค. 65 - อุบายละกิเลส : ที่เรามาปฏิบัติธรรมกัน ก็เพราะว่ายังมีความสำคัญมั่นหมายในตัวกูกันทั้งนั้นแหละ อยากจะให้ฉันมีความสุข อยากจะให้ฉันเป็นคนที่สงบเยือกเย็น มันยังมีความสำคัญมั่นหมายว่าเป็นฉันๆ อยู่ แต่ว่าพอปฏิบัติไปๆ มันต้องก้าวไปถึงขั้นที่เรียกว่ารู้ทันในความยึดมั่นในตัวกูของกู แล้วก็ไม่ปล่อยให้มันเข้ามาครองใจ

ถ้าเราไปถึงจุดนั้นได้ ก็เรียกว่าสามารถที่จะอยู่เหนืออำนาจของตัวกูได้ หรือถึงแม้มันจะยังครองจิตครองใจเราอยู่ เพราะว่าการที่จะละมานะอย่างสิ้นเชิง มันมีแต่พระอรหันต์เท่านั้นที่จะทำได้ แม้กระทั่งพระอนาคามีก็ยังมีมานะอยู่ เพียงแต่น้อยมากเบาบางมาก แล้วปุถุชนอย่างเรา แน่นอนก็ต้องมีเยอะ แต่ว่าถ้าเรารู้จักใช้มัน เอามันมาใช้เพื่อส่งเสริมให้เกิดความเข้าใจในธรรม ใช้มานะเพื่อละมานะ ใช้อัตตาเพื่อละอัตตา มันทำได้นะ เช่นเดียวกับการใช้ตัณหาเพื่อละตัณหา

 

อันนี้เป็นเรื่องของอุบายนะ ซึ่งเราต้องมี แต่เป็นอุบายที่ไม่ใช่กโลบายนะ แต่เป็นอุบายโกศล คือการรู้จักใช้อุบายเพื่อที่เอาชนะกิเลส ขณะที่มันยังมีอยู่ในใจเรา ยังกำจัดมันไม่หมด ก็ต้องรู้จักใช้มัน อย่าให้มันใช้เรา ด้วยวิธีนี้แหละจึงเจริญก้าวหน้าในทางธรรมได้

25650829am-อย่าให้ความทุกข์บงการใจ

29 ส.ค. 65 - อย่าให้ความทุกข์บงการใจ : และด้วยความที่เราไม่รู้ตัว ก็เลยยอมทำตามอำนาจของมัน และไม่ใช่แค่ทำตามอำนาจของมันนะ ยังพยายามปกป้องมันด้วย เราพยายามปกป้องความโกรธ เวลามีความโกรธ เราจะทำทุกอย่างเพื่อปกป้องอารมณ์โกรธในใจ หาเหตุผลมามากมายว่าสมควรโกรธ

หรือบางทีมีคนจะมาเพราะหวังดี เขาก็มาแนะนำให้เราให้อภัย อย่าไปโกรธเขาเลย ปรากฏว่าเราก็ต่อว่าเขา ที่จริงที่เราทำอย่างนั้นเพราะเราอยู่ในการบงการของความโกรธ ความโกรธมันรู้ว่า ถ้าเราให้อภัย มันก็จะห่อเหี่ยว เหี่ยวแห้งตายไป เพราะคนเราพอให้อภัยเมื่อไหร่ ความโกรธก็ทุเลาเบาบาง

แต่ความโกรธไม่ยอม มันก็สั่งให้เราด่าคนที่มาแนะนำให้เราให้อภัย ทั้งที่บางทีคนนั้นก็เป็นคนที่เรารัก บางทีก็เป็นลูก บางทีก็เป็นพ่อแม่ บางทีก็เป็นเพื่อน

25650828pm--รักความจริงด้วยใจปล่อยวาง

28 ส.ค. 65 - รักความจริงด้วยใจปล่อยวาง : ถ้ารักความจริงมันไม่ปฏิเสธความโกรธ ไม่ปฏิเสธความเครียด ไม่ปฏิเสธความหงุดหงิด เพราะว่ามันสามารถจะแสดงสัจธรรมให้กับเรา หรือสอนความจริงให้กับเราได้ ถ้ารักความสงบก็เป็นแค่สมถะ เรียกว่าสมถยานิก แต่ถ้าหากว่ารักความจริงนะ โอ กลายเป็นวิปัสสนิกเลยนะ ก็คือเป็นผู้ที่ใฝ่ในการทำวิปัสสนา

เราต้องถามตัวเองนะว่า เราปฏิบัติธรรมนี่อะไรเกิดขึ้นกับเรา หรือเราแค่รักความสงบ ซึ่งก็ดีนะแต่ว่ามันควรจะไปมากกว่านั้น ก็คือรักความจริง

 

ถ้าเรารักความจริงนี่ การปฏิบัติของเรามันจะเป็นวิปัสสนา มันจะไม่มีการเลือกที่รักมักที่ชัง ไม่ว่าอารมณ์อะไรเกิดขึ้นไม่ว่ารูปรสกลิ่นเสียงสัมผัสใดๆ ปรากฏ มากระทบ เราก็จะยอมรับ ไม่ผลักไส เพราะว่ามันสะท้อนหรือมันแสดงความจริงให้เราเห็น ทั้งความจริงเกี่ยวกับรูป นาม เกี่ยวกับกาย ใจ และความจริงเกี่ยวกับสังขาร ซึ่งสุดท้ายก็หนีไม่พ้นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

25650827pm--สงบสยบทุกข์

27 ส.ค. 65 - สงบสยบทุกข์ : แต่ถ้าเรามีสติพอ สติจะช่วยให้เราสามารถที่จะนิ่ง แล้วก็ดูอารมณ์เหล่านั้น เกิดอาการที่เรียกว่าเห็นไม่เข้าไปเป็น หรือว่ารู้ซื่อๆ แล้วต่อไปพอเรานิ่งกับอารมณ์เหล่านี้ได้ หรือว่ายอมให้มันเกิดขึ้น ไม่ไปสู้รบตบมือกับมัน ต่อไปมันไม่ใช่แค่อารมณ์ภายในที่เรานิ่งได้นะ สิ่งที่มากระทบเราจากภายนอกไม่ว่าจะเป็นรูปเมื่อกระทบตา เสียงมากระทบหู เราก็นิ่งได้

เสียงดังเราก็นิ่งได้ ไม่ปั่นป่วน ไม่คิดที่จะไปต่อล้อต่อเถียงกับสิ่งที่มากระทบ เห็นคนทำอะไรบางอย่างที่ไม่ถูกต้อง บางทีเรากำลังพูดคุย กำลังบรรยาย มีคนพูดคุยกัน มีคนเล่นโทรศัพท์ เราก็นิ่งได้ ไม่เกิดความขุ่นมัว ไม่เกิดความหงุดหงิด ก็รู้ว่าเขาทำไม่ดี ทำไม่ถูกต้อง แต่ว่าเราก็นิ่งได้

 

ไม่หัวเสีย ไม่หงุดหงิดไปกับสิ่งที่เห็นหรือว่าสิ่งที่ได้ยิน รวมทั้งเหตุการณ์ต่างๆด้วย เหตุการณ์ต่างๆที่มันไม่เป็นไปดั่งใจ รถติดบ้างแหละ หรือว่ามีคนทำไม่ถูกใจทำไม่ถูกต้อง เราก็นิ่งได้ แล้วก็สามารถที่จะหาทางออกหรือว่าวิธีการที่จะเกี่ยวข้องกับเขาได้อย่างถูกต้อง หรือว่าเกิดเหตุร้ายขึ้นมา เกิดไฟไหม้หรือว่าเกิดอุบัติเหตุ ต่อไปก็จะนิ่งได้เหมือนกัน เพื่อให้สติเพื่อให้ปัญญาได้เข้ามาทำงาน ว่าจะหาทางออกอย่างไรที่ดีที่สุด

 

เพราะถ้าเกิดว่าโวยวายตีโพยตีพายขึ้นมา ปัญญาก็ไม่ทำงาน แล้วก็บางทีแทนที่จะแก้ปัญหา ก็กลายเป็นทำให้ปัญหาหนักขึ้น เพราะฉะนั้นความนิ่ง มันสำคัญมาก มันสามารถที่จะสยบความทุกข์ที่เกิดขึ้นในใจ หรือว่าความทุกข์ที่มันสืบเนื่องจากเหตุการณ์ภายนอกที่มากระทบเราก็ได้

25650826pm--รู้อะไรไม่สู้รู้ทุกข์

26 ส.ค. 65 - รู้อะไรไม่สู้รู้ทุกข์ : ถ้าเราหมั่นมองตน มีสติ และรู้จักใคร่ครวญ ในที่สุดเราก็จะพบว่าเหตุแห่งทุกข์อยู่ที่ใจเรา แต่จะเห็นอย่างนั้นได้ ต้องเริ่มต้นจากการที่เราฉลาดและไวในการรู้ทุกข์ เดี๋ยวนี้ผู้คนไม่ค่อยรู้ทันความทุกข์เมื่อมันเกิดขึ้นเท่าไหร่ อย่าว่าแต่ทุกข์ใจเลย ทุกข์กายก็ยังไม่รู้ ปล่อยให้มันลุกลามแล้วถึงค่อยรู้ตัว อย่างที่พูดไปตอนต้น

ต้องหมั่นมีสติ ต้องหมั่นมองตนอยู่เสมอ หรือหมั่นมีความรู้สึกตัว ถ้าเราทำอะไรเช่นเวลาทำงาน เรามีสติ มีความรู้สึกตัว เวลานั่งหน้าคอมนานๆ เราก็จะรู้เลยว่ามันมีเริ่มมีอาการปวด มีอาการตึงที่คอแล้ว เราจะรู้เร็ว เราจะรู้ไว

 

แต่ถ้าเราไม่มีสติ ไม่มีความรู้สึกตัว มันก็จะปล่อยให้ความทุกข์ทางกายลุกลามไปเรื่อยๆ จนบางทีเดี้ยงไปเลย นี่ขนาดทุกข์กายซึ่งเห็นชัดกว่า ยังไม่รู้เลย แล้วนับประสาอะไรกับทุกข์ใจ แล้วยิ่งเหตุแห่งทุกข์ด้วยแล้ว ยิ่งมองไม่เห็น ยิ่งพาเราเข้ารกเข้าพงไปเลย

25650825pm--ทำดีแต่ไม่ยึดมั่น

25 ส.ค. 65 - ทำดีแต่ไม่ยึดมั่น : ถ้าเราจะประพฤติธรรมปฏิบัติให้ถูกต้อง จะต้องใส่ใจตรงนี้ด้วย ก็คือว่าไม่ประพฤติด้วยความยึดมั่นถือมั่น จะทำอย่างนี้ได้ต้องมีสติและปัญญา เช่นแม่ชีเห็นหญิงสาวยืนกินน้ำ โกรธ แต่ว่ามีสติรู้ทันความโกรธ แล้วก็รู้ เห็นว่ามันเรื่องแค่นี้เอง พูดแนะนำเบาๆ ก็ได้ ไม่ต้องทุบหลัง

หรือว่าจะอาวาสกำลังแสดงธรรม แล้วเห็นโยมไม่ปิดโทรศัพท์ โทรศัพท์มันดังขึ้นมาแทรกการแสดงธรรม โมโห ก็มีสติเห็นว่าเราไปยึดมั่นถือมั่นกับระเบียบมากไป แทนที่จะโกรธ แทนที่จะด่าว่า ก็อาจจะพูดแนะนำเขาดีๆ อาจจะปล่อยไปก่อน เราก็แสดงธรรมไป มีสติระหว่างที่แสดงธรรม ถือว่าเสียงโทรศัพท์นี่มันมาฝึกสติของเรา เราสอนสติให้เขา แล้วเราก็ฝึกสติของตัวเราไปด้วย แต่ว่าพอแสดงธรรมเสร็จ ก็อาจจะพูดแนะนำ เตือนว่าระเบียบของวัดเป็นอย่างไร อย่างนี้ก็เรียกว่าทำโดยไม่ยึดมั่นถือมั่นในความถูกต้อง

 

ต้องมีสติถึงจะเห็น รู้ทันว่ากำลังยึดมั่นถือมั่นในสิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรูปธรรมหรือนามธรรม ต้องรู้จักใคร่ครวญด้วย คือมีปัญญา ถึงจะเห็นว่าอันนี้เรากำลังยึดมั่นถือมั่นมากไปแล้ว แทนที่จะใช้ธรรมให้เป็นประโยชน์ กลับไปแบกมันเอาไว้แล้วกลายเป็นโทษ มีการแบ่งเขาแบ่งเรา ทำให้เห็นคนที่เขาคิดต่างกับเรา ปฏิบัติต่างกับเราเป็นศัตรูหรือเป็นคนไม่ดี เป็นคนที่ไม่ได้เรื่อง อันนี้ก็ต้องมีสติมีปัญญาไตร่ตรองด้วย

25650824pm--ธรรมต้องทำให้ถูก

24 ส.ค. 65 - ธรรมต้องทำให้ถูก : สมาธิเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้าทำไม่เป็นอย่าทำ เพราะบางคนทำแล้วคลุ้มคลั่งขึ้นมา บางทีบ้าเลยก็มี หรือบางทีก็ตาค้าง เพราะว่าทำหนักไป ทำผิดวางใจผิด แล้วก็ไม่รู้ตัว ยังทำไปอีก ดื้อรั้น ก็เลยเกิดผลเสีย เกิดคลุ้มคลั่งขึ้นมา แล้วไปโทษว่าทำสมาธิไม่ดี อันนี้ไม่ใช่แต่เป็นเพราะทำไม่ถูก

แม้ธรรมะเป็นสิ่งที่ดี ก็ต้องประพฤติหรือปฏิบัติให้ถูก และการปฏิบัติให้ถูก ท่านเรียกรวมๆ ว่าปฏิบัติสมควรแก่ธรรม เราก็เอามาสอบสวน มาตรวจตรา พิจารณาตัวเราเองว่าการปฏิบัติของเรานั้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของทาน ศีล ภาวนา มันสมควรแก่ธรรมหรือมันถูกไหม ถ้าเราปฏิบัติถูกหรือว่าปฏิบัติดี มันก็เกิดสุขอย่างที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า “ธรรมที่ประพฤติดีแล้วย่อมนำสุขมาให้

25650823pm--ไม่มีความตาย ไม่มีใครตาย

23 ส.ค. 65 - ไม่มีความตาย ไม่มีใครตาย : ถ้าเราเข้าใจเรื่องอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ความผันผวนแปรปรวนของสังขาร ของสรรพสิ่ง ของสิ่งที่เราสำคัญมั่นหมายว่าเป็นครูบาอาจารย์ เป็นพ่อเป็นแม่ เป็นคนรัก ก็จะไม่สร้างความทุกข์ให้กับเรา

เราก็จะอยู่กับความผันผวนแปรปรวนได้ โดยที่ไม่มีความสำคัญมั่นหมายว่าเป็นเราด้วยซ้ำ ถึงเวลาตัวเองป่วย ถึงเวลาเจ็บก็ไม่มีใครเจ็บ ไม่มีใครป่วย มีแต่ความทุกข์ แต่ไม่มีผู้ทุกข์ ถึงเวลาที่หมดลมเรียกว่าความตาย อย่างมากก็มีแต่ความตาย แต่ไม่มีผู้ตาย เพราะฉะนั้นความตายเลยไม่ใช่เรื่องที่น่ากลัว และเราก็จะอยู่กับโลกที่เป็นอนิจจัง โลกที่เป็นทุกข์ขังและอนัตตาได้ด้วยใจที่ไม่ทุกข์ ด้วยใจที่เป็นปกติ

25650823am--เห็นให้เป็นก็ไม่เป็นทุกข์

23 ส.ค. - เห็นให้เป็นก็ไม่เป็นทุกข์ : ต้องเห็นให้เป็นอย่าไปดูแคลนการเห็น ปฏิบัติมามากๆไม่ได้แปลว่าเห็นถูกวิธี คนจำนวนมากนั้นเห็นไม่เป็น มันจึงเข้าไปเป็นแทน แต่ถ้าเห็นเป็น มันก็ไม่เข้าไปเป็น มีความทุกข์ตามประสาสังขาร แต่ว่ามันไม่มีผู้ทุกข์แล้ว อันนี้เรียกว่าออกจากทุกข์ได้

เพราะฉะนั้น ก็ขอให้เรายังคงทำความเพียรต่อไป สร้างความมั่นใจว่าเราทำได้ กล้าสู้สิ่งยาก เพราะเราเป็นศิษย์มีครู ศิษย์มีครูก็ต้องกล้าสู้ทุกข์ กล้าสู้ความยากลำบาก แต่ก็อย่าลืมวิชา เห็นให้ถูกเห็นให้เป็น และเมื่อนั้นแหละเมื่อเห็นทุกข์ก็จะพ้นทุกข์ได้ในที่สุด

25650822pm-บูชาครูให้เข้าถึงธรรม

22 ส.ค. 65 - บูชาครูให้เข้าถึงธรรม : ไม่เป็นอะไรกับอะไร ไม่ว่าจะเป็นสิ่งภายนอก รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ทรัพย์สิน เงินทอง ผู้คน หรือว่าอารมณ์ภายใน ไม่เป็นเจ้าของสิ่งใด แล้วก็ไม่เป็นปฏิปักษ์กับสิ่งใด มันเป็นภาวะอิสระอย่างแท้จริง ซึ่งถ้าเราเข้าถึงภาวะเช่นนั้น ก็เหมือนกับว่าเราได้เห็นหลวงพ่ออย่างแท้จริง ได้เห็นสภาวะธรรม หรือได้เข้าถึงสภาวะที่เป็นแก่นแท้ของท่าน  มันจะไม่ใช่เป็นการเห็นด้วยตา แต่เป็นการสัมผัสด้วยใจ 

ซึ่งก็จะทำให้เราตระหนักว่า แท้จริงหลวงพ่อท่านก็ไม่ได้อยู่ที่ไหน แล้วก็ยังอยู่กับเราเสมอ แล้วก็ไม่ได้อยู่เฉพาะเวลาที่เราระลึกถึงหรือคิดถึงท่าน แต่ว่าท่านอยู่กับเราตลอดเวลา ตรงนี้แหละที่มันจะเป็นอานิสงส์ของการบูชาคุณด้วยการปฏิบัติ มันเป็นการบูชาคุณอย่างแท้จริง ที่จะทำให้เรามีที่พึ่งที่แท้ เพราะครูบาอาจารย์ก็จะอยู่กับเราตลอดเวลา จะเรียกว่าช่วยปกปักรักษาเราก็ได้ ผ่านความรู้สึกตัว ผ่านสติ ผ่านปัญญา ที่เข้าใจสัจธรรมความจริงของรูปธรรมนามธรรม 

ตรงนี้แหละนะ คือรางวัลของการบูชาคุณครูบาอาจารย์ ด้วยการปฏิบัติ ซึ่งเป็นสิ่งที่เราควรหมั่นทำอยู่เสมอ แม้ว่าจะลำบากเพียงใด แต่ก็อย่างที่บอก ถ้าเราวางใจให้ถูก อุปสรรคหรือว่านิวรณ์ต่างๆ มันก็ไม่ใช่เป็นสิ่งที่เลวร้ายอะไร มันมาเพื่อให้เราเรียนรู้มัน มาเพื่อสอนเรา เพื่อให้เราได้เข้าถึงครูบาอาจารย์อย่างแท้จริง