Luangpor Paisal Visalo‘s Podcast (ธรรมะ จาก หลวงพ่อไพศาล วิสาโล)

25650822pm-บูชาครูให้เข้าถึงธรรม

22 ส.ค. 65 - บูชาครูให้เข้าถึงธรรม : ไม่เป็นอะไรกับอะไร ไม่ว่าจะเป็นสิ่งภายนอก รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ทรัพย์สิน เงินทอง ผู้คน หรือว่าอารมณ์ภายใน ไม่เป็นเจ้าของสิ่งใด แล้วก็ไม่เป็นปฏิปักษ์กับสิ่งใด มันเป็นภาวะอิสระอย่างแท้จริง ซึ่งถ้าเราเข้าถึงภาวะเช่นนั้น ก็เหมือนกับว่าเราได้เห็นหลวงพ่ออย่างแท้จริง ได้เห็นสภาวะธรรม หรือได้เข้าถึงสภาวะที่เป็นแก่นแท้ของท่าน  มันจะไม่ใช่เป็นการเห็นด้วยตา แต่เป็นการสัมผัสด้วยใจ 

ซึ่งก็จะทำให้เราตระหนักว่า แท้จริงหลวงพ่อท่านก็ไม่ได้อยู่ที่ไหน แล้วก็ยังอยู่กับเราเสมอ แล้วก็ไม่ได้อยู่เฉพาะเวลาที่เราระลึกถึงหรือคิดถึงท่าน แต่ว่าท่านอยู่กับเราตลอดเวลา ตรงนี้แหละที่มันจะเป็นอานิสงส์ของการบูชาคุณด้วยการปฏิบัติ มันเป็นการบูชาคุณอย่างแท้จริง ที่จะทำให้เรามีที่พึ่งที่แท้ เพราะครูบาอาจารย์ก็จะอยู่กับเราตลอดเวลา จะเรียกว่าช่วยปกปักรักษาเราก็ได้ ผ่านความรู้สึกตัว ผ่านสติ ผ่านปัญญา ที่เข้าใจสัจธรรมความจริงของรูปธรรมนามธรรม 

ตรงนี้แหละนะ คือรางวัลของการบูชาคุณครูบาอาจารย์ ด้วยการปฏิบัติ ซึ่งเป็นสิ่งที่เราควรหมั่นทำอยู่เสมอ แม้ว่าจะลำบากเพียงใด แต่ก็อย่างที่บอก ถ้าเราวางใจให้ถูก อุปสรรคหรือว่านิวรณ์ต่างๆ มันก็ไม่ใช่เป็นสิ่งที่เลวร้ายอะไร มันมาเพื่อให้เราเรียนรู้มัน มาเพื่อสอนเรา เพื่อให้เราได้เข้าถึงครูบาอาจารย์อย่างแท้จริง

25650818pm--อยู่ที่ไหนใจก็สงบได้

18 ส.ค. 65 - อยู่ที่ไหนใจก็สงบได้ : สงบนี่ไม่ได้แปลว่าไม่รับรู้ หรือไม่มีเสียงอะไรเลย สงบสามารถเกิดขึ้นได้จากการที่รู้ทันความคิด หรืออารมณ์ที่เกิดขึ้น หรือรู้ทันเสียงที่มากระทบก็ได้ รวมทั้งภาพที่เห็น ถ้าฝึกตรงนี้หรือปฏิบัติตรงนี้ให้ถูก สิ่งที่เกิดขึ้นข้างนอกรอบตัวก็กลายเป็นแบบฝึกหัด ไม่ใช่อุปสรรคขัดขวาง อันนี้คือสิ่งที่ผู้ปฏิบัติไม่ว่าใหม่หรือเก่าควรจะระลึก 

แล้วก็ควรจะฝึกหัดให้แคล่วคล่องว่องไว แล้วเราจะพบว่าการปฏิบัติ หรือการภาวนา การทำกรรมฐานสามารถทำได้ทุกที่ และต่อไปจะกลายเป็นเรื่องง่ายมากขึ้น เพราะมันไม่เรียกร้องโน่นเรียกร้องนี่ ทำได้ทุกที่ ทำได้ทุกเวลา

25650811pm-รู้กายให้ไว รู้ใจให้เร็ว

11 ส.ค 65 - รู้กายให้ไว รู้ใจให้เร็ว : สติเป็นตัวช่วยดึงจิตให้หลุดจากอารมณ์ มาอยู่กับเนื้อกับตัว พอจิตอยู่กับเนื้อกับตัว มันก็รู้สึกตัว พอรู้สึกตัว มันก็รู้สึกถึงการเคลื่อนไหวของกาย ทีแรกก็รู้สึกตัวก่อน จึงรู้สึกถึงการเคลื่อนไหวของกาย ต่อไปทำไปๆ ความรู้สึกที่กายนี่แหละ มันจะไปสะกิดใจที่เผลอ ให้กลับมารู้สึกตัว อย่างเช่นเวลาใจลอยคิดโน่นคิดนี่เพลิน ขณะที่เดินจงกรม ขณะที่สร้างจังหวะ ถึงจุดหนึ่งมันจะรู้สึกว่ากายเคลื่อนไหว รู้สึกว่า มือขยับเท้าเขยื้อน ความรู้สึกตรงนี้แหละที่มันจะไปสะกิดใจที่เผลอ ให้กลับมารู้เนื้อรู้ตัว

25650810pm-สติไว ใจสงบ

10 ส.ค. 65 - สติไว ใจสงบ : แต่พอเจอสิ่งกระทบใจ ไม่ถูกใจ ก็หัวเสียทันที  นักปฏิบัติธรรมหลายคนเป็นเช่นนี้  นั่นเป็นเพราะเอาจิตใจไปผูกติดกับสิ่งภายนอก เช่น สถานที่ หรือสภาพแวดล้อมที่ราบรื่น   พอเจอพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม หรือเจอสิ่งที่ไม่ถูกใจ ใจที่สงบก็กระเจิงทันที  อันที่จริงถ้าหากเขามีสติ รู้ทันอารมณ์ของตนอย่างรวดเร็วฉับไว ความโกรธก็ไม่สามารถเล่นงานจิตใจจนถึงกับระเบิดออกมาอย่างนั้น   สติไม่เพียงช่วยให้เห็นความโกรธที่กำลังพลุ่งพล่านในใจ หากมีสติที่ไว ก็จะรู้ทันตั้งแต่ตอนที่มีประกายความไม่พอใจเกิดขึ้น  แค่รู้ทันเท่านั้นมันก็จะสงบลงไป

25650809pm--ใช้อัตตา อย่าให้อัตตาใช้เรา

9 ส.ค. 65 - ใช้อัตตา อย่าให้อัตตาใช้เรา : อัตตาที่พองโตเพราะปรนเปรอตนอยู่ตลอดเวลา เป็นที่มาแห่งความทุกข์ของผู้คน และผลักดันให้ผู้คนดิ้นรนแสวงหาความสุขไม่หยุดหย่อน แต่ก็ไม่เคยพบสุขที่แท้เสียที เพราะธรรมชาติของอัตตาหรือความเห็นแก่ตัวนั้น ไม่เคยรู้จักคำว่าพอ แต่เมื่อใดที่เรานึกถึงคนอื่น ปรารถนาให้เพื่อนมนุษย์มีความสุข และช่วยเหลือเกื้อกูลให้เขาคลายทุกข์ เราจะพบความสุขภายในทันที การนึกถึงความทุกข์ของผู้อื่น ทำให้ความทุกข์ของเราเล็กลงไปถนัดใจ ขณะเดียวกันการมีน้ำใจไมตรีต่อเพื่อนมนุษย์ กลับทำให้หัวใจเราใหญ่ขึ้น อัตตาเล็กลง จึงมีที่ว่างมากขึ้นสำหรับเปิดรับความสุข 

25650808pm--รับรู้อย่างไรใจไม่ทุกข์

8 ส.ค. 65 - รับรู้อย่างไรใจไม่ทุกข์ : คนเรามักจะโยงสิ่งต่างๆ ไม่ได้เห็นอย่างที่มันเป็น พอไปโยงแล้วเกิดความเศร้า เกิดความสุข เกิดความเพลิดเพลิน ฉะนั้นถ้าเรารู้เท่าทัน มันก็ทำให้เราไม่ไปโยงสิ่งที่รับรู้มา ไปสู่เหตุการณ์ที่ทำให้เราเศร้าโศกเสียใจ หรือเกิดความเกิดโกรธแค้น พอเห็นบางคนหน้าตา การแต่งกาย มันพาให้เรานึกถึงคนที่เราเกลียด คนที่เขาทำร้ายเรา ก็เลยพลอยเกลียดคนนั้นไปด้วย ทั้งที่เพิ่งรู้จักกัน การที่เราโยงสิ่งต่างๆ โดยไม่ทันรู้ตัว ก็ทำให้นำพาไปสู่ความทุกข์ได้

แต่ถ้าเราโยงเป็น มันก็มีประโยชน์ อย่างพระอรหันต์บางท่าน ท่านพิจารณาธรรมจากดอกบัว เห็นดอกบัวค่อยๆ ร่วง ค่อยๆ โรย หลังจากเวลาผ่านไป ท่านก็ถึงกับบรรลุธรรมได้เลย เพราะว่าดอกบัวนี่พอท่านเห็นแล้วท่านก็โยงไปถึงสังขาร สังขารของใคร สังขารตัวเอง มันไม่เที่ยง ดอกบัวมันก็ไม่เที่ยง มันร่วงโรยก็ไม่ต่างจากสังขารของเรา พอเรารู้จักโยงแบบนี้ มันเกิดธรรมเห็นธรรมขึ้นมาได้

 

เราอาจจะปฏิเสธการเชื่อมโยงสิ่งที่เราเห็นกับเหตุการณ์อื่นไม่ได้ แต่ถ้าเรารู้จักโยงให้เป็น เชื่อมโยงสิ่งที่เห็น ไม่ว่ารับรู้ทางตา ได้ยินทางหู ไปสู่ธรรมะ ไปสู่ความไม่เที่ยง หรือไปสู่จิตใจของเรา เห็นว่าสิ่งที่เป็น สิ่งที่เห็น มันก็สะท้อนถึงความเป็นจริงในจิตใจของเรา มันก็ทำให้เกิดปัญญา ทำให้เกิดการวางจิตวางใจต่อสิ่งต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง อันนี้ก็เรียกว่ารู้จักมีโยนิโสมนสิการ

 

ฉะนั้นถ้าเรามีสติก็ดี ก็ช่วยทำให้เราสามารถจะรับรู้สิ่งต่างๆ โดยที่ไม่ปรุงแต่ง หรืออย่างน้อยก็รู้ทันความปรุงแต่ง รวมทั้งเวลาเราโยง เห็นอะไรแล้วโยงไปสู่สิ่งใดก็ตาม ถ้าเรามีสติ ก็จะไม่โยงไปสู่สิ่งที่ทำให้เกิดความเศร้าหมอง จิตเป็นอกุศล แต่จะรู้จักเชื่อมโยงมาสู่การทำให้ใจเกิดปัญญา เกิดความรู้สึกนึกคิดที่เป็นกุศลขึ้นมา นี่คือสิ่งที่จะช่วยทำให้เราได้เข้าใจธรรม เห็นธรรมได้มากขึ้น หรืออย่างน้อยก็ทำให้ใจเราเป็นกุศล

25650807pm--ทำงานภายนอกเห็นธรรมภายใน

7 ส.ค. 65 - ทำงานภายนอกเห็นธรรมภายใน : ความทุกข์นี่สาเหตุของมันอยู่ที่ใจของเรามากกว่า ถ้าเรารู้จักปฏิบัติธรรมด้วยใจที่ปล่อยวาง เจริญสติใจก็อยู่กับปัจจุบัน ทำปัจจุบันให้ดีที่สุดในความหมายที่ว่า อยู่กับปัจจุบัน กายเคลื่อนไหวก็รู้ ใจคิดนึกไปอย่างไรก็รู้ จะหลงไปกี่ครั้ง หน้าที่เราคือรู้ทันมัน มันจะไม่สงบอย่างไรก็เป็นเรื่องของมัน แต่เราก็จะแค่ตามรู้ไปเรื่อยๆ ยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้น

ถ้าเราปฏิบัติธรรมด้วยใจที่คาดหวัง บางทีเราจะแย่กว่าคนที่ทำผ้าพิมพ์ลายดอกไม้ด้วยใจที่ปล่อยวางก็ได้ คนเหล่านั้นที่ทำผ้าพิมพ์ลายดอกไม้ด้วยใจที่ไม่คาดหวังพร้อมยอมรับทุกอย่าง ทุกสีที่ปรากฏ บางทีเขาอาจจะปฏิบัติธรรมได้ดีกว่าคนที่เดินจงกรมทั้งวัน แต่ทำด้วยใจที่อยาก ใจที่พยายามบังคับความคิดและอารมณ์ก็ได้

 

เพราะฉะนั้น การที่เราจะเรียนรู้เรื่องของธรรมะบางทีเราก็สามารถเรียนรู้ผ่านการทำงาน ผ่านการทำงานศิลปะถ้ารู้จักใคร่ครวญ

25650806pm--เบาใจเพราะรู้จักวาง

6 ส.ค. 65 - เบาใจเพราะรู้จักวาง : ฉะนั้นสติเป็นกุญแจลูกแรกเลย ที่จะช่วยทำให้เราวาง ทำให้พ้นจากความหลง คือความไม่รู้ตัว และต่อไปก็ทำให้เกิดปัญญา พ้นจากความหลง คือไม่รู้ความจริง และก็เห็นว่าไม่มีอะไรที่ยึดมั่นถือมั่นได้เลย ไม่มีอะไรที่เป็นสุขอย่างแท้จริง เพราะมันล้วนแต่เต็มไปด้วยความพร่อง ที่มันรอแต่จะเสื่อมสลายไป หรือทำความทุกข์ให้แก่ผู้ยึดถือ พอมีปัญญาหรือเห็นความจริงตรงนี้ ก็สามารถจะปล่อยได้ง่าย 

เหมือนกับทันทีที่รู้ว่าสิ่งที่เราถือเอาไว้ มันคือถ่านก้อนแดงๆ มันวางทันที มันปล่อยทันที มันไม่มีการลังเลสงสัยอีกต่อไป ฉะนั้นเราฝึกนะ ให้เกิดสติ มีความรู้สึกตัวเมื่อไหร่ ต่อไปก็จะเกิดการรู้ความจริง ที่ช่วยทำให้ปล่อยวาง และเห็นถึงสัจธรรมว่ามันไม่มีอะไรที่ยึดมั่นถือมั่นได้เลย แล้วเราก็จะพบกับความเบาใจ คลายจากความทุกข์ได้

25650805pm--อย่ามองข้ามสิ่งดีๆที่มีอยู่

5 ส.ค. 65 - อย่ามองข้ามสิ่งดีๆที่มีอยู่ : ถ้าเราหันกลับมาเห็นคุณค่าของสิ่งที่เรามีอยู่ แล้วก็ไม่ไปพะวงหรือให้ความสนใจกับสิ่งที่ยังไม่มี เราจะมีความสุขได้ง่าย และอันนี้คือความหมายหนึ่งของการทำปัจจุบันให้ดีที่สุด การทำปัจจุบันให้ดีที่สุดความหมายหนึ่งคือการที่เราเห็นคุณค่าของสิ่งดีๆ ที่เรามีอยู่ในขณะนี้ ถ้าเรายังไม่สามารถจะเห็นสิ่งดีๆ ที่เรามีอยู่ในขณะนี้ได้ มันพูดไม่ได้หรอกว่าเราทำปัจจุบันให้ดีที่สุดแล้ว มันก็เป็นแค่ลมปาก เพราะแม้กระทั่งสิ่งดีๆ เรายังมองข้าม ไม่เห็นคุณค่า แล้วเราจะเรียกว่าเราทำปัจจุบันให้ดีที่สุดได้อย่างไร 

แต่การที่เราจะทำปัจจุบันให้ดีที่สุดในความหมายนี้ คือการที่เราเห็นคุณค่าของสิ่งที่เรามี ไม่ไปพะวงอยู่กับสิ่งที่ยังไม่มี หรือไม่ไปมัวกลุ้มอกกลุ้มใจกับสิ่งที่เสียไป มันก็ต้องรู้จักอยู่กับปัจจุบันให้เป็น เป็นอยู่ในปัจจุบันก็คือ เวลาใจมันเผลอคิดไปถึงอนาคต ซึ่งล้วนแต่เต็มไปด้วยสิ่งที่ยังไม่มี ก็อย่าปล่อยให้ใจมันลอยไหลไปอนาคต จนเกิดความรู้สึกอึดอัดกับสภาพที่เป็นอยู่ เวลาใจมันไหลไป ลอยไป จมอยู่กับความสูญเสียที่เกิดขึ้นแล้วในอดีต ก็ไม่ปล่อยให้มันไปจมอยู่กับความสูญเสีย รู้ทันมัน มีสติเห็น รู้ทันเมื่อใจไหลไปอดีต ลอยไปอนาคต แล้วก็พาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน อันนี้เรียกว่าเป็นอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งถ้าทำอย่างนี้ได้ ก็จะทำให้เรารู้วิธีที่จะทำ

25650804pm--ความเห็นคู่ความรู้สึก

4 ส.ค. 65 - ความเห็นคู่ความรู้สึก : ถ้าหากเรารู้จักคิดอย่างถูกวิธี ใจเราก็จะโปร่งโล่งเบาสบาย อะไรมากระทบก็ไม่ทุกข์อย่างที่เคยเป็น เพราะว่ามันมีการคิดที่ถูกวิธี เสียงดังกระทบหูก็ไม่เป็นทุกข์ เพราะไม่ได้มองเป็นเสียงดัง แต่มันเป็นสิ่งที่มาฝึกจิตฝึกใจของเรา รวมทั้งคำตำหนิด้วย 

คำตำหนิมันไม่ใช่เพียงแค่สิ่งที่มาทิ่มแทงอัตตาหรือกระทบอัตตา แต่ว่ามันกลายเป็นการชี้ขุมทรัพย์ให้กับเรา หรือเป็นแบบฝึกหัดเพื่อพัฒนาความอดทน พัฒนาขันติ หรือว่าทำให้มีสติมากขึ้น มันก็ช่วยเสริมกัน ความรู้สึกก็ไปเสริมความเห็นให้กลายเป็นปัญญา 

และขณะเดียวกันความคิดถูกวิธีหรือความเห็นชอบ มันก็พัฒนาความรู้สึกให้ประณีต แล้วก็ให้โปร่งเบา ไกลจากความทุกข์ได้มากขึ้น ฉะนั้นในการพัฒนาตน เราต้องให้ความสำคัญทั้ง 2 ประการ ความเห็น ความรู้สึก แล้วมันจะนำไปสู่ความประพฤติที่ถูกต้องดีงาม เป็นความเจริญงอกงามทั้งทางโลกและทางธรรมได้