Luangpor Paisal Visalo‘s Podcast (ธรรมะ จาก หลวงพ่อไพศาล วิสาโล)

25640908pm--ทำงานด้วยจิตว่าง

8 ก.ย. 64 - ทำงานด้วยจิตว่าง : เวลาทำงาน แม้จะทำสิ่งที่ดี เราก็ต้องอย่าไปยึดติดถือมั่นกับสิ่งที่ทำมากนัก โดยเฉพาะการที่ไม่ไปยึดติดกับผลของงาน หรือความสำเร็จ เพราะถ้าไปยึดติดถือมั่นกับผลงานหรือตัวงานนั้นเอง มันก็อาจจะเกิดความทุกข์ได้ง่าย หรือเกิดการกระทำ พฤติกรรมที่เกิดผลเสียหายตามมา

อย่างที่ท่านอาจารย์พุทธทาสสอนไว้ว่า จงทำงานทุกชนิดด้วยจิตว่าง ยกผลงานให้ความว่างทุกอย่างสิ้น ความหมายก็คือว่า เวลาทำงานก็อย่าไปยึดติดกับผลงาน มันจะได้เท่าไหร่ก็อย่าไปวิตกกังวลกับมัน ขอให้ทำเต็มที่ก็แล้วกัน เมื่อประกอบเหตุให้ดี ผลก็ย่อมเกิดขึ้นตามมา ถ้าไปจดจ่ออยู่ที่ผล มันก็อาจจะก่อผลเสียให้กับผู้กระทำอย่างที่ยกตัวอย่างข้างต้น 

25640907pm--น้อมธรรมเข้ามาสู่ใจ

7 ก.ย. 64 - น้อมธรรมเข้ามาสู่ใจ : ท่านอาจารย์พุทธทาสเคยสอนว่า ให้เราจงทำกับเพื่อนมนุษย์ โดยคิดว่า เขาก็ตกอยู่ใต้อำนาจของกิเลสเหมือนเรา หรือว่า คำว่าตามใจตัวเองในบางเรื่องหรือบางครั้ง เขาก็มีโทสะ โมหะ ไม่น้อยไปกว่าเรา หรือว่าเขาก็มีความพลั้งเผลอในบางคราวเช่นเดียวกับเรา หรือว่าบางครั้งเขาก็ทำอะไรผลุนผลัน หรือว่าด้วยอารมณ์ชั่ววูบเหมือนเราในบางคราว

คือการที่เราจะมองเพื่อนมนุษย์แบบนี้ได้ มันก็เพราะเรารู้จักตัวเอง เราหมั่นมองตัวเอง เราก็จะเห็นว่าเราก็มีโลภะ โทสะ โมหะ เหมือนกัน เราก็มีความมักใหญ่ใฝ่สูง หรือว่าอยากดีอยากเด่นอยากดังเหมือนกัน เพราะฉะนั้นคนที่อยากเด่นอยากดัง ก็ไม่ได้เป็นสิ่งที่น่ารังเกียจ หรือน่าเกลียดอย่างไร หรือหน้าเหยียดหยาม

 

เพราะว่าเราก็เป็นอย่างนั้นเหมือนกัน มันก็ทำให้เราเข้าใจผู้คนมากขึ้น และก็มีความเห็นอกเห็นใจกันมากขึ้น ไม่มีความรู้สึกรังเกียจเหยียดหยาม เพราะเห็นว่าเขาด้อยกว่าเรา เราดีกว่าเขา ถ้าเรารู้จักหมั่นมองตน ให้ถูกต้องและซื่อตรงต่อตัวเอง ก็จะพบว่า ผู้คนทั้งหลายก็ไม่ได้แย่ไปกว่าเรา และควรหมั่นน้อมให้เกิดความเมตตากรุณา เห็นอกเห็นใจมากขึ้น ขณะเดียวกันก็เป็นการช่วยลดทิฐิมานะในตัวเรา ลดกิเลสด้วย หรือลดอัตตา

 

เพราะฉะนั้นถ้าเรารู้จักมองให้เป็น เวลาเรามองภายนอก มันก็ไปเสริมคุณภาพจิตภายใน และถ้าเรารู้จักมองจิตมองใจของเราสม่ำเสมอ การที่เราเกี่ยวข้องกับผู้คนหรือการมองผู้คนรอบตัวมันก็จะเป็นไปในทางที่ดี ส่งเสริมให้เกิดความเข้าใจ หรือว่าเกิดความเกื้อกูลในความเมตตากรุณากันมากขึ้น ซึ่งมันก็เป็นธรรมะติดอย่างหนึ่งที่เราไม่ควรลืม 

25640906pm--ทำอะไรก็ปฏิบัติธรรมได้

6 ก.ย. 64 - ทำอะไรก็ปฏิบัติธรรมได้ : ขณะที่ฟังธรรม ฟังคำบรรยาย ไปสะดุดที่บางคำ หรือสะดุดบางประโยค แล้วก็ติดอยู่แต่ตรงนั้น อาจจะทำให้นึกถึงเหตุการณ์บางอย่างที่ถูกใจบ้างไม่ถูกใจบ้าง ทำให้ไปสะดุดอยู่กับเรื่องราวบางเรื่องราวที่เคยเกิดขึ้นในอดีต ผู้พูดยาวไปไกลแล้ว แต่ว่าใจยังสะดุดอยู่ตรงที่ 5 นาทีที่ผ่านมา อันนี้เรียกว่าไม่มีสติหรือบางทีก็ไปขบคิดใคร่ครวญกับเนื้อหาที่ได้ยินมาเมื่อ 3 นาทีที่แล้ว ก็ไปติดแต่ตรงนั้น ในขณะที่ผู้พูดไปไกลแล้ว

ถ้ามีสติ รู้ว่าเราสะดุดแล้ว ก็ตาม ส่งจิตตามคำบรรยายให้ทัน อันนี้เรียกว่ากลับมามีสติในการฟัง ลองสังเกตใจของเราโดยเฉพาะความคิดขณะที่ฟังคำบรรยาย มีสติไหม ใจลอยหรือเปล่า หรือว่าไปติดอยู่สะดุดอยู่กับถ้อยคำบางถ้อยคำ หรือว่าเนื้อหาบางตอนบางประโยค บางทีก็ไปปรุงแต่งต่อว่า อันนี้เขากำลังพูดถึงเราหรือเปล่า กำลังว่าเราหรือเปล่า ก็เลยเกิดความตีบตันขุ่นมัวขึ้นมา อันนี้เรียกว่าฟังอย่างไม่มีสติ

ถ้าฟังอย่างมีสติก็จะตามไปเรื่อยๆ แม้จะสะดุดในบางช่วง แต่ว่าก็รู้ทัน รู้ตัว แล้วก็วางสิ่งที่สะดุด แล้วก็ตามเนื้อหาที่บรรยายที่ได้ฟังอย่างต่อเนื่อง ถ้าเราทำอย่างนี้ได้ มันก็เป็นการปฏิบัติธรรมได้ ไม่ใช่ว่ารู้สึกหงุดหงิดขึ้นมา ทำให้เสียเวลาในการปฏิบัติ ไม่ได้ปฏิบัติเท่าที่ควร ใจอยากจะลงไปเดินจงกรม อยากจะไปภาวนาต่อ ไม่มาเสียเวลาฟัง ไม่ว่าจะเป็นการฟังคำบรรยาย หรือว่าคำสนทนาจากคนที่มาเยี่ยม หรือมาหา หรือว่าจากคนในวัดด้วยกัน

 

ฉะนั้น แม้ว่าเราทำอะไรก็เป็นการภาวนา เป็นการปฏิบัติได้ ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรม หรือที่ใช้แรงอย่างกรรมกรเช่น หาบน้ำ ผ่าฟืน หรือกิจกรรมที่ไม่ได้ใช้การเคลื่อนไหวแค่นั่งนิ่งๆ สนทนาพูดคุย ถ้ารู้จักประยุกต์รู้จักใช้สติ รู้จักฉวยโอกาสจากการทำอะไรก็ตาม มันก็เป็นการปฏิบัติธรรมไปในตัว อันนี้รวมถึงการเย็บจีวรเย็บผ้าด้วย ก็เป็นการภาวนาได้ 

25640905pm--สุขทุกข์อยู่ที่เราเลือก

5 ก.ย. 64 (เย็น) - สุขทุกข์อยู่ที่เราเลือก : สุขหรือทุกข์ไม่ได้อยู่ที่ว่ามีอะไรเกิดขึ้นกับเรา แต่อยู่ที่ว่าเรามีปฏิกิริยาอย่างไรต่อสิ่งนั้น เริ่มตั้งแต่มองมันอย่างไร รู้สึกกับมันอย่างไร ไปจนถึงทำอย่างไรกับมัน แม้ถูกต่อว่าด่าทอ แต่หากมองว่ามันเป็นสิ่งสอนใจให้อดทน ฝึกสติ ช่วยลดอัตตา หรือเห็นว่าเป็นธรรมดาโลก เมื่อได้ยินแล้วก็ไม่ใส่ใจ เพราะไม่ใช่ความจริง ปล่อยวางมันเสีย ความทุกข์ใจก็เกิดขึ้นได้ยาก เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย ก็ยอมรับมันได้ ไม่ปฏิเสธผลักไสหรือตีโพยตีพาย มองว่ามันเป็นธรรมดาของสังขาร ช่วยเตือนใจไม่ให้ประมาทกับชีวิต ท่าทีเช่นนี้ย่อมช่วยให้ใจไม่เป็นทุกข์ แม้กายจะทุกข์ก็ตาม 

25640905am--ถูกกระทบแต่ใจไม่กระเทือน

5 ก.ย. 64 (เช้า) - ถูกกระทบแต่ใจไม่กระเทือน : คือแม้เจออารมณ์ที่ไม่น่าพอใจ หรืออารมณ์ที่ชวนให้เกิดกิเลส แต่ก็หาประโยชน์จากมัน จนกระทั่งไม่เพียงแต่ลดความทุกข์ แต่ว่ายังช่วยลดกิเลส ช่วยลดอัตตาตัวตนได้

ถ้าเรารู้จักใช้รู้จักประยุกต์ ศีลสมาธิปัญญา มันก็จะทำให้เราสามารถจะรับมือกับผัสสะ หรืออารมณ์ต่างๆที่มากระทบได้ ด้วยใจที่ไม่ทุกข์ แถมยังเกิดความเจริญงอกงามให้ยิ่งๆขึ้นไปด้วย อันนี้ก็เป็นอีกแง่หนึ่งของการรับมือกับสิ่งที่มากระทบ 

25640904pm--รู้ทันการปรุงแต่งในใจ

4 ก.ย. 64 (เย็น) - รู้ทันการปรุงแต่งในใจ : ถ้าไม่อยากให้ทุกข์เมื่อมีการกระทบ ก็ต้องอย่าให้มีการปรุงแต่ง อย่างที่พูดไว้เมื่อวันก่อน สักแต่ว่า สักแต่ว่าเห็น สักแต่ว่าได้ยิน สักแต่ว่าได้กลิ่น คืออันนี้แหละ คือเมื่อมีการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น หรือเกิดผัสสะ เกิดการกระทบขึ้นมา มันไม่มีการปรุงแต่ง แต่ว่าปุถุชนนั้น การที่ไม่มีการปรุงแต่งเลยก็เป็นไปได้ยาก แต่อย่างน้อยถ้าหากว่ารู้ทันมัน ว่ามีการปรุงแต่งเกิดขึ้นในใจ ถามว่าอะไรทำให้รู้ทัน ก็คือสติ

สติทำให้รู้ทันการปรุงแต่ง และถ้ามีสติ ความรู้สึกตัวในชั่วขณะนั้น การปรุงแต่งตัวกู มันก็จะไม่เกิดขึ้นเพราะการปรุงแต่งตัวกูเกิดขึ้นในยามที่เผลอในยามที่หลง ถ้ามีสติมีความรู้สึกตัวในชั่วขณะนั้น มันก็ไม่มีตัวกูขึ้นมา รู้สึกตัวเมื่อไหร่ ตัวกูก็หายไป แต่ถ้าไม่รู้สึกตัว เผลอเมื่อไหร่ ตัวกูก็เกิดขึ้นจากการปรุงแต่งเพราะความหลง

เพราะฉะนั้น ถ้าเราใช้สติอย่างทันท่วงที มันก็ช่วยระงับการปรุงแต่งที่นำไปสู่ทุกข์ได้ หรือไม่เช่นนั้นถึงแม้มีการปรุงแต่งก็รู้ทันมัน รู้ว่าตอนนี้เรามีความคาดหวัง ยึดติดในความคาดหวัง รู้ว่ามันมีการเปรียบเทียบกัน เปรียบเทียบอย่างนี้ทำให้ทุกข์ ก็วางมันลง หรือว่ามีความโกรธเกิดขึ้น ก็รู้ทันมัน ไม่เข้าไปเป็นมันเพราะว่าเห็น มันก็ช่วยลดการปรุงแต่ง ซึ่งพอลดการปรุงแต่ง หรือว่าทำให้การปรุงแต่งไม่เกิดขึ้น

 

เหมือนกับชักสะพาน ความทุกข์ก็ไม่สามารถที่จะเข้ามาถึงใจได้ แต่ถึงแม้ว่าจะไม่สามารถลดการปรุงแต่งได้ แต่อย่างน้อย ทำให้การปรุงแต่งเกิดขึ้นในทางบวก ที่มันเกิดทุกข์ เป็นเพราะว่ามันมีการปรุงแต่งในทางลบ ถ้าไม่อยากให้ทุกข์ก็ปรุงแต่งในทางบวก อย่างเช่น เสียงตำหนิ แทนที่จะมองเป็นลบ ก็มองเป็นบวก ว่าเป็นเสียงที่มาแนะนำตักเตือนให้เรารู้ว่าควรจะแก้ไขอะไร ควรจะปรับปรุงอะไร 

25640904am--ไม้ตายรับมือกับความคิดและอารมณ์

4 ก.ย. 64 - ไม้ตายรับมือกับความคิดและอารมณ์ : พออารมณ์พวกนี้มันเกิดขึ้นมาทีไร ก็อดไม่ได้ ถ้าไม่ไหลตาม ก็ผลักไสมัน เพราะเป็นความเคยชิน ไหลตามนั้นยังไม่เท่าไหร่เพราะมันเพลิน แต่ผลักไส มันเหนื่อย แล้วถ้ายิ่งกดข่ม มันก็ยิ่งเหนื่อยเข้าไปใหญ่ แล้วก็ได้ผลชั่วคราว

แต่ว่าที่ทำอย่างนั้นเพราะอะไร เพราะว่ามันเป็นความเคยชิน เพราะว่าเป็นความเผลอด้วย ทำไปโดยไม่รู้ตัว ทำไปโดยอัตโนมัติ สองอย่างนี้มันไปด้วยกัน อัตโนมัติ เคยชิน กับความเผลอ ความหลง

 

แต่พอเราตั้งสติได้ มันก็จะไม่ทำอย่างนั้นต่อไป หรือว่าจะไม่ทำอย่างนั้นบ่อยๆ มันจะมีความยับยั้งชั่งใจมันอยากจะใจอ่อนคล้อยตาม ก็หักห้ามใจ มันอยากจะไปเข้าไปต่อสู้ผลักไส ก็เตือนใจ ยับยั้งชั่งใจไม่ให้ทำอย่างนั้น แต่จะทำอย่างนั้นได้ ต้องมีการฝึกสติบ่อยๆ

 

ที่เรามาฝึกสติกันในรูปแบบ ก็เพื่อที่จะได้สติมีกำลัง ถ้าเราใช้สติในการที่จะรู้ทันความคิดในขณะที่เดินจงกรม ให้มีสติรู้ทันกับอารมณ์ต่างๆในขณะที่สร้างจังหวะ พอมันมีอารมณ์เหล่านี้เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน สติที่ฝึกมา ก็จะเข้ามารับมือกับความคิดและอารมณ์เหล่านี้ได้ง่ายได้เร็วขึ้น มันไม่ใช่แค่มามีสติ รู้ซื่อๆในระหว่างที่ปฏิบัติ

แต่ว่า ยังมีสติ รู้ซื่อๆ เมื่อเกิดการกระทบขึ้นในชีวิตประจำวัน หรือเมื่อมีภาพหลอน หรือว่าความคิดและอารมณ์เหล่านี้เกิดขึ้น ซึ่งก็เป็นตัวหลอกหลอนเราเหมือนกัน

เพราะฉะนั้น เราต้องฝึก ฝึกให้เราถนัดในการใช้ไม้ตายนี้ ในการรับมือกับความคิดและอารมณ์ที่มาหลอกหลอนจิตหลอนใจเรา แล้วเราก็จะพบว่าเราสามารถที่จะอยู่กับความคิดและอารมณ์เหล่านี้ได้อย่างสงบและสันติ 

25640903pm--อย่าให้ความคิดปิดบังความจริง

3 ก.ย. 64 - อย่าให้ความคิดปิดบังความจริง : เห็นความจริงที่มาปรากฏกับกายและใจ ไม่ว่าความเป็นอนิจจัง เป็นความเป็นทุกขัง ความเป็นอนัตตา สิ่งที่เกิดกับใจก็เหมือนกัน ความคิดและอารมณ์ต่างๆที่ผลัดเวียนกันเข้ามา มันก็แสดงสัจธรรมให้เราเห็น ถ้าหากว่าเราหมั่นดูหรือเฝ้าดู มันไม่ต้องใช้ความคิดเลย แค่ดูแค่สังเกตมัน ก็จะเห็นความจริงของกายและใจ อาจจะเริ่มต้นจากความคิดและอารมณ์บางอย่างที่มันเกิดขึ้นหรืออยู่ในรอบตัวเรา เช่น ความโลภ ความพลัดพราก ความอิจฉา หรือบางทีอาจจะมีความคิดที่เป็นลบกับคนใกล้ตัว กับบุพการี กับครูบาอาจารย์ บางคนไม่เคยรู้เลยว่า เรามีความคิดแบบนี้ด้วย แต่สติทำให้ยอมรับความจริงตรงนี้ได้ ทำให้เรายอมรับว่านี่คือส่วนหนึ่งของความจริงของเรา แต่ถ้ามองให้ลึกไป มันก็ไม่ใช่ตัวเรา มันเป็นแค่สิ่งที่เกิดขึ้นกับใจของเรา ความคิดนั้นมันมี แต่ไม่ใช่เรา

แต่การที่เห็นความจริงแบบนี้ มันก็ทำให้เรารู้จักจิตใจของตัวเองมากขึ้น เห็นความจริงของใจของตัวเอง แล้วต่อไปก็จะเห็นลึกมากไปกว่านั้น เห็นความไม่เที่ยง เห็นความเป็นทุกข์ เห็นความทนได้ยากของอารมณ์ต่างๆ ความเศร้าโศกทำให้เรากินไม่ได้นอนไม่หลับ แต่วันดีคืนดีมันก็สลายหายไป ความดีใจที่ทำให้จิตใจฟูฟ่อง แล้วอยู่ๆมันก็หายไป ความสงบที่ทำให้เราเกิดความปลื้มปิติ แต่แล้ววันหนึ่งมันก็หายไปแบบไม่มีร่องรอย

 

ทั้งหมดนี้ มันก็ล้วนแต่แสดงสัจธรรมให้เราเห็น เรื่องความไม่เที่ยง สิ่งที่ทนทุกข์ได้ยาก มันเป็นสิ่งที่ช่วยให้เราเห็นความจริงของกายและใจ แล้วพอได้เห็นมากขึ้นๆ มันก็ทำให้เรามีท่าทีที่ถูกต้องกับสิ่งภายนอกไม่ใช่แค่กับกายกับใจเท่านั้น อันนี้เป็นสิ่งที่ช่วยทำให้เราเข้าถึงความจริงได้โดยที่ไม่ต้องใช้ความคิด แต่ความคิดก็มีประโยชน์ เพียงแต่ว่าเมื่อถึงระดับของความจริงของกายและใจ การเห็นการดู สังเกตด้วยสติมันช่วยทำให้เราเข้าถึงความจริง หรือเห็นในสิ่งต่างๆตามความเป็นจริง ตามสภาวะของมัน ได้ดีกว่าความคิด 

25640902pm--มองให้ทะลุถึงความยึดติด

2 ก.ย. 64 - มองให้ทะลุถึงความยึดติด : ถ้าเราตั้งใจในการเจริญสติอย่างจริงจัง มันจะต้องมองให้ทะลุไปถึงรากเหง้าของความคิดและอารมณ์ที่มารบกวน นั่นคือ ความยึดติดถือมั่นที่ว่ามา ซึ่งถ้าเรามีสติรู้ทัน มองเห็นทะลุไปถึงนั้น เราก็จะรู้ต่อไปว่า จะทำอย่างไรกับมัน เราจะเห็นความสำคัญของการปล่อยการวาง และเราจะรู้ว่าการปล่อยการวาง มันเกิดขึ้นได้ มันทำได้ ไม่เช่นนั้นเราจะไม่ต่างจากคนทั่วไปหรือโจรผู้ร้าย

โจรเวลามันจะปล้น นักย่องเบา ต้องมีสติ สติในการที่จะอยู่กับปัจจุบัน ไม่ปล่อยใจฟุ้งซ่าน มีสมาธิในสิ่งที่กำลังทำ แต่เขาไม่มีสติที่เห็นกิเลสที่ซ่อนอยู่ ที่มันบงการให้มาเป็นขโมย มาเป็นโจร มาเป็นนักย่องเบา

หรือว่านักซิ่ง ถ้าเขาไม่มีสติ เขาก็ตายไปแล้ว เวลาขับรถ เขาต้องมีสติ แต่เป็นสติแบบผิวเผิน คือมีสติอยู่กับการขับรถ แต่ว่าไม่มีสติเห็นกิเลส หรือว่าความมุทะลุ หรือความหลงตัว ต้องการแสดงอัตตา แสดงตัวตนให้คนเห็นว่ากูเก่ง กูแน่

 

เพราะฉะนั้น ถ้าหากสติมันเป็นเพียงแค่เห็นความคิดและอารมณ์ และก็รู้จักปล่อยรู้จักวาง สงบสบาย แต่ไม่เห็นอุปาทาน หรือความยึดติดที่ลึกไปกว่านั้น มันก็หนีความทุกข์ไม่พ้น เจอความทุกข์อยู่เรื่อย กลับจากวัด กลับจากการเข้าคอร์สไปบ้าน ก็ไปเจอทุกข์เหมือนเดิม เพราะว่ามันมีสิ่งกระทบ สิ่งที่ยึดติดถือมั่นอยู่เรื่อยๆ

ก็ให้เราตระหนักว่า เวลาเจริญสติ หรือปฏิบัติธรรมในความหมายแรก แม้จะปฏิบัติถูกแล้ว ก็อย่าให้การเจริญสติของเราเป็นเพียงแค่เพื่อกล่อมใจเหมือนยาแอสไพลิน แต่ว่าเป็นสติที่ทำให้เรารื้อถอนความยึดติดถือมั่น ซึ่งมันจะทำให้ความทุกข์ที่คอยรบกวนจิตใจของเราลดน้อยถอยลงไป หรือขาดหายไปเลย 

25640831pm--ทำโดยไม่มีผู้ทำ

31 ส.ค. 64 - ทำโดยไม่มีผู้ทำ : การทำอย่างนั้น สักแต่ว่าทำ คือ ทำเพื่อทำก็ได้ กินเพื่อกิน หรือว่าทำเพื่อทำ กวาดบ้านเพื่อกวาดบ้าน ล้างจานเพื่อล้างจาน อันนี้ก็เป็นความหมายหนึ่งของคำว่าสักแต่ว่าทำ ส่วนใหญ่เรากิน เราไม่ได้กินเพื่อกิน กินเพื่อสุขภาพ กินเพื่อความเอร็ดอร่อย อันนั้นยังไม่ถูกทีเดียว หรือว่าอันนั้นยังไม่ดีเท่าไหร่ ดีที่สุดก็คือ กินเพื่อกิน ก็คือ สักแต่ว่าทำ

เอาเข้าจริง ถ้าทำถูก มันให้ประโยชน์มาก เพราะว่านอกจากทำให้งานสำเร็จแล้ว จิตใจก็ยังพลอยเป็นสุขด้วยหรือว่าจิตใจก็พลอยได้รับการพัฒนา คนเราเวลาทำอะไร แม้จะทำด้วยจุดมุ่งหมายที่ดี แต่พอใจไปอยู่ที่จุดมุ่งหมาย มันก็จะรู้สึกเครียด รู้สึกทุกข์ รู้สึกกังวลว่าเมื่อไหร่จะเสร็จๆ ซึ่งบ่อยครั้งนอกจากทุกข์นอกจากเครียดแล้ว สิ่งที่ทำก็ยังไม่ดีด้วย หรือไม่ดีเท่าที่ควร